Cudurka sonkorowga (diabetes) waa xaalad caafimaad oo keenta inay jirkaagu dhibaato ka hesho inuu xakameeyo heerka sokorta dhiigga (glucose). Waxaa jira laba nooc oo sonkorowga ah:
Nooca 1-aad iyo Nooca 2-aad. Daaweynta cudurka sonkorowga waxay ku xiran tahay nooca iyo xaaladda bukaanka.
Halkan waxaa ku qoran talooyin guud oo ku saabsan sida loo maareeyo cudurka sonkorowga:
1. Cunto caafimaad leh
Xakamee cuntooyinka qani ku ah carbohydrates: Sidoo kale, qaado cuntooyin kala duwan oo caafimaad leh, sida khudaar, miraha, iyo borotiinka caafimaadka leh.
Ka fogow sokorta badan: Cuntooyinka ay ku badan tahay sokorta sida cabitaanada macaanka, keega, iyo sonkorta saaran cuntooyinka kale waa in laga fogaado.
Cuntooyinka glycemic index-ga hooseeya: Cuntooyinka leh glycemic index hooseeya waxay ka caawiyaan in sonkorta dhiigga la xakameeyo. Tusaale ahaan, baasto madow, bariis madow, iyo rooti ka sameysan bur madow.
2. Jimicsi
Iska samee jimicsi joogto ah:
Jimicsigu wuxuu caawiyaa in sonkorta dhiigga la xakameeyo. Tusaale ahaan, socodka, orodka, iyo ka qayb qaadashada noocyada kale ee jimicsiga fudud waxay sare u qaadi karaan isticmaalka glucose ee jirka.
3. Dawada
Dawooyinka sonkorowga: Nooca sonkorowga
2. aad, daawooyinka waxaa ka mid ah insulin iyo daawooyin kale oo ka caawiya hoos u dhigista sonkorta dhiigga. Bukaanka nooca 1aad badanaa waxay u baahan yihiin insulin.
Raac tilmaamaha dhakhtarka: Daawooyinka waa in loo qaataa sida uu dhakhtarku kuu farayo, waxaana muhiim ah in la kormeero heerarka sonkorta dhiigga si joogto ah.
4. La soco heerka sonkorta dhiigga
Heerka sonkorta: Waa muhiim inaad si joogto ah u hubiso heerka sonkorta dhiiggaaga, si aad u ogaato haddii ay kor u kacdo ama hoos u dhacdo. Tani waxay ka caawin kartaa inaad si habboon u maareyso xaaladda.
5. Fahmidda xaaladaha kale
Dhibaatooyinka kale ee la xiriira sonkorowga: Cudurkaan wuxuu keeni karaa dhibaatooyin kale sida dhaawaca neerfayaasha, wadnaha, iyo kelyaha. Marka, caafimaadka guud waa in la dhowraa si joogto ah.
Haddii aad qabto sonkorowga, waxaa muhiim ah in aad si toos ah ula tashato dhakhtarkaaga ama khabiir caafimaad si aad u hesho qorshe daaweyn iyo talooyin gaar ah oo ku habboon xaaladdaada.
Ma leedahay wax su'aalo dheeraad ah oo ku saabsan sonkorowga?